X. yüzyılın son çeyreğinde Mısır’da doğmuş bir Melkit Hristiyanı tarafından kaleme alınan ve X-XI. asırları kapsayan Târîhu’l-Antâkî, bu dönemin egemen güçleri olan Fâtımîler ve Bizans’ın haricinde Abbâsîler, Büveyhîler, İhşîdîler ve Ham-dânîler hakkında da kayıtlar içermektedir. Kuruluşundan, el-Hâkim-Biemrillâh’ın ortadan kaybolmasına kadar olan dönemde Fâtımîler hakkında bilgiler veren Târîhu’l-Antâkî, Bizans ile ilgili de çok değerli ve ayrıntılı bilgiler vermektedir. Târîhu’l-Antâkî’yi bu hususta önemli kılan etmenlerin başında, imparatorluğun doğudaki askeri ve siyasi faaliyetleri hakkında içerdiği kayıtlar gelmektedir. Phokas ve Tzimiskes’in imparatorlukları döneminde Müslümanlarla (bilhassa Phokas ve Seyfüddevle’nin mücadelesi) yapılan savaşlar, Antakya ve Halep gibi doğunun kadim şehirlerinin Bizans’ın eline geçmesi gibi kritik hadiseler eserde detaylı olarak yer almıştır. İmparatorluğun doğudaki faaliyetlerinin haricinde Bulgar ve Rus meseleleri de Târîhu’l-Antâkî’de yer almıştır. Bizans imparatorlarını en çok uğraştıran meselelerden biri olan Bulgarların itaat altına alınması, eserde ayrıntılı olarak anlatılan konulardan bir tanesidir. Neticede Doğulu bir tarihçi tarafından Bizans’ın batı siyaseti hakkında böylesine detaylı bilgiler verilmiş olması, önemli ve dikkat çekicidir.
Yazar
Belma Dönmez

1993 yılında Hatay’da doğdu. 2011 yılında Serinyol Lisesi’nden
mezun oldu. 2015 yılında Ege Üniversitesi Edebiyat
Fakültesi Tarih Bölümü’nden mezun oldu. 2019 yılında Ege
Üniversitesi Türk Dünyası Araştırmaları Enstitüsü Türk Tarihi
Anabilim Dalı’ndan “Târîhu’l Antâkî’nin İlk Bölümünün Tahlil,
Tenkid ve Değerlendirmesi” adlı teziyle yüksek lisans derecesi
aldı. 2019’da aynı enstitüde doktora programına başladı.
2025 yılında “Bir Memlük Kaynağı Zeyl Müferricü’l-Kürûb fî
Ahbâri Benî Eyyûb ve Değerlendirmesi” adlı teziyle doktor
unvanını aldı. Türk tarihinin çeşitli alanlarında yayınlar yapan
yazar, özellikle X-XV. Yüzyıllarda Mısır ve Suriye’de hüküm
süren Türk devletleri tarihi üzerine çalışmalarını sürdürmektedir.